Trong bối cảnh ngành du lịch đang trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam, cơ sở hạ tầng du lịch đóng một vai trò quan trọng trong việc cạnh tranh và phát triển bền vững. Các dịch vụ vận chuyển hàng không, mặt đất, cảng, và các dịch vụ du lịch khác đóng góp không nhỏ vào sự hấp dẫn của đất nước với du khách quốc tế và trong nước.
Tuy nhiên, để đảm bảo rằng cơ sở hạ tầng du lịch phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững và góp phần vào tăng trưởng ngành du lịch, cần phải xem xét cụ thể về việc sử dụng đất thương mại dịch vụ trong luật. Nghị quyết 08-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đặt ra yêu cầu cần tăng cường thu hút các nguồn lực xã hội để đầu tư vào cơ sở hạ tầng du lịch, khuyến khích các nhà đầu tư chiến lược thực hiện các dự án dịch vụ du lịch quy mô lớn, trung tâm mua sắm, giải trí chất lượng cao tại các địa bàn trọng điểm.
Vì vậy, việc tạo điều kiện thuận lợi trong sử dụng đất thương mại, dịch vụ là điều cần thiết. Đất thương mại, dịch vụ thường được cho thuê và mãi mãi là đất công. Sau khi dự án hoàn thành, Nhà nước có quyền thu hồi đất để giao cho dự án mới hoặc xem xét gia hạn. Việc thu tiền thuê đất thương mại, dịch vụ đem lại nguồn thu ổn định và có xu hướng tăng do giá đất thường tăng khi hạ tầng được hoàn thiện.
Ngoài thuê đất, thuế cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển cơ sở hạ tầng du lịch. Thuế Giá trị gia tăng, Thuế Thu nhập doanh nghiệp và Thuế Thu nhập cá nhân từ bất động sản trên đất thương mại, dịch vụ được tính vào doanh thu kinh doanh, tạo ra nguồn thuế đáng kể cho ngân sách. Điều này cũng đồng nghĩa với việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng du lịch sẽ mang lại lợi ích kinh tế cho cả Nhà nước và các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này.
Đất thương mại, dịch vụ không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn ảnh hưởng tích cực đến mặt xã hội. Nếu đất ở mang đến lợi ích thiên về xã hội, thì đất thương mại, dịch vụ mang lại lợi ích kinh tế và xã hội, có khả năng lan tỏa và ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu. Do đó, việc hoàn thiện chính sách và pháp luật về đất thương mại, dịch vụ cần phải được quan tâm và xem xét một cách cẩn thận, tương tự như việc đối phó với đất ở.
Thực tế cho thấy, trong nước ta, đất ở đã được tập trung chú ý và có hệ thống chính sách, pháp luật tương đối hoàn thiện, trong khi đất thương mại, dịch vụ vẫn còn thiếu những quy định cụ thể và phù hợp. Điều này đã dẫn đến một số địa phương áp dụng cơ chế đất ở cho đất thương mại, dịch vụ để thu hút đầu tư, tuy nhiên, điều này có thể ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của các chủ đầu tư dự án, nhà đầu tư, và có thể gây ra tranh chấp và bất ổn xã hội nếu không được giải quyết một cách thích hợp.
Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi mới đề cập đến đất sản xuất kinh doanh, trong đó có đất thương mại, dịch vụ, tuy nhiên, các quy định về chúng vẫn còn mơ hồ và cần được cụ thể hóa. Chẳng hạn, quy định về việc người nước ngoài mua bất động sản trên đất thương mại, dịch vụ để thu hút đầu tư nước ngoài và ủng hộ phát triển ngành kinh tế du lịch vẫn chưa rõ ràng.
Ngoài ra, việc thiếu quy hoạch cơ sở lưu trú du lịch đã gây ra sự chênh lệch giữa các tỉnh thành. Một số tỉnh thành vượt quá cầu, như Phú Quốc, Kiên Giang, trong khi các khu vực khác thiếu sự phát triển, như Cà Mau. Điều này khiến cho nhà đầu tư không có căn cứ để đầu tư vào từng khu vực, gây lãng phí nguồn lực đầu tư xã hội.
Vì vậy, cần phải cụ thể hóa vai trò của đất thương mại, dịch vụ trong Luật Đất đai sửa đổi. Chính phủ cần xem xét và áp dụng các chính sách và biện pháp hữu hiệu để khuyến khích người nước ngoài mua bất động sản trên đất thương mại, dịch vụ, từ đó thu hút nguồn vốn đầu tư cho các dự án du lịch, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho khách du lịch quốc tế có mức chi tiêu cao.
Luật Đất đai cũng cần xây dựng quy hoạch cơ sở lưu trú du lịch tổng thể cả nước và từng tỉnh để phân kỳ đầu tư một cách hiệu quả. Việc bổ sung quy định cụ thể về đất du lịch trong Luật Đất đai sửa đổi có thể bao gồm các dự án du lịch lớn như khu vui chơi, giải trí, tổ hợp đa năng, cũng như các dự án nhà ở/khu đô thị kết hợp với du lịch, thương mại dịch vụ.
Tổng cộng, để phát triển ngành du lịch và cơ sở hạ tầng du lịch, việc cụ thể hóa và hoàn thiện các quy định về đất thương mại, dịch vụ trong Luật Đất đai sửa đổi là điều cần thiết. Chính phủ cần xem xét và điều chỉnh chính sách và pháp luật để tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư và phát triển bền vững của ngành du lịch tại Việt Nam.
